Vragen voor Vrienden, 400 Vragen op Thema
3 juni 2023
TrikTrak Spelregels, Alles over het Hollandse Tric Trac
4 juni 2023
Hoe speel je Backgammon precies? In deze blog ontdek je alles over dit bekende spel.
Over het Backgammon Spel
Backgammon is een klassiek bordspel. Sterker nog, het is een van de oudste spellen ter wereld. Varianten van het spel dateren zover terug als de tijd van de Grieken en Romeinen. Verder nog zelfs, want ook de Egyptenaren waren bekend met dit spel, dat waarschijnlijk in het Midden-Oosten is ontstaan.
Tijdens dit spelletje voor 2 personen is het doel om zo snel mogelijk al jouw stenen van het bord af te krijgen. In Nederland wordt regelmatig een variant van het bekende Backgammon gespeeld onder de naam TrikTrak.
In deze blog zetten we alle normale Backgammon regels op een rij.
bol.com
Wat heb je nodig voor een spelletje Backgammon?
Allereerst is het natuurlijk belangrijk om te weten wat je allemaal nodig hebt om te spelen. Dit spel wordt gespeeld op een officieel Backgammon bord. Deze wordt vaak in een koffer geleverd.
Fan van schaken of dammen? Je vindt het bord soms ook aan de achterkant van zo’n bord, of in dezelfde doos.
Daarnaast heb je het volgende nodig:
- 30 stenen in 2 verschillende kleuren om mee te spelen (vaak worden damstenen gebruikt)
- 2 dobbelstenen
- 2 werpbekers (tenzij je TricTrac speelt)
- Optioneel: een verdubbelingskubus (een dobbelsteen met de getallen 2-4-8-16-32-64)
Backgammon Spelregels Uitgelegd
Hoe werkt Backgammon precies? We nemen je mee langs alle belangrijke onderdelen en regels van het spel. De complete Backgammon uitleg dus!
Zoals we al kort aan hebben gegeven, is het uiteindelijke doel van het spel om al jouw stenen van het bord af te krijgen.
Backgammon Opstelling
Niet onbelangrijk is om te weten met welke opstelling Backgammon precies begint. Voor het gemak gaan we er even vanuit dat er een speler is met witte stenen en een speler met zwarte stenen. Andere kleuren zijn natuurlijk ook mogelijk.
Het Backgammon bord bestaat uit 4 kwadranten:
- Rechtsonder is jouw thuisveld
- Linksonder is jouw buitenveld
- Rechtsboven is het thuisveld van je tegenstander
- Linksboven is het buitenveld van je tegenstander
We hebben alle rijen een nummer gegeven van 1 t/m 24. Je begint eigenlijk in de rechterbovenhoek (1) en gaat dan via links het bord over naar rechtsonder (24). Zie de afbeelding hieronder:
Vanuit het perspectief van de witte speler worden de witte stenen als volgt neergelegd:
- 2 stenen op rij 1
- 5 stenen op rij 12
- 3 stenen op rij 17
- 5 stenen op rij 19
Zwart doet eigenlijk precies hetzelfde, maar dan vanuit zijn perspectief. Op de afbeelding hieronder zie je hoe het speelbord er aan het begin van het spel uit hoort te zien.
De Backgammon opstelling
Backgammon Start
Jullie zijn bijna klaar om te beginnen. Eerst moet er bepaald worden wie het spel mag openen. Officieel doe je dit door beide met 1 dobbelsteen te gooien. Degene met de hoogste worp mag het spel openen. Gooi je hetzelfde? Dan dobbelen jullie opnieuw.
Het spel begint overigens ook meteen met deze eerste worp, waarbij beide dobbelstenen tellen. Bij de spelregels hieronder leggen we uit hoe dit precies werkt.
Het Spelverloop
Wanneer je aan de beurt bent, gooi je met beide dobbelstenen om te bepalen hoe je je stenen mag verplaatsen. Het is belangrijk dat hierbij de juiste speelrichting aan gehouden wordt. Vanuit je eigen perspectief begint die richting bij vakje 1 en gaat dan het bord om naar vakje 24. Op de afbeelding hieronder zie je voor beide spelers de speelrichting (dus tegen elkaar in).
Stenen Verplaatsen
Je gegooide getallen bepalen hoe je je stenen mag verplaatsen. Je mag 1 steen verplaatsen met de som van beide getallen, of 2 stenen verplaatsen en elke steen zoveel verplaatsen als 1 dobbelsteen aangeeft.
Voorbeeld: jij gooit als witte een 1 en een 3. Je wil 1 of meerdere stenen verplaatsen vanaf vakje 1. Je hebt nu 2 mogelijkheden: verplaats 1 steen 4 vakjes, of 1 steen 1 vakje en 1 steen 3 vakjes. Zie de afbeelding hieronder.
Let op: tijdens de eerste beurt gebruik je dus de waarden die beide spelers hebben gedobbeld om te bepalen wie er mag beginnen.
Ook belangrijk is dat je met je steen niet zomaar op elke rij terecht kan komen. Staan er namelijk 2 of meer schijven van je tegenstander op zo’n rij? Dan mag je hier niet eindigen.
Stenen Slaan
Je mag wel op een rij terechtkomen waar maar 1 steen van je tegenstander staat. In dit geval sla je de schijf van de tegenstander. Het steentje van de tegenstander wordt dan op de balk in het midden van het bord gelegd.
Deze steen moet eerst weer op het bord komen voordat je hem verder mag verplaatsen. Je moet dus in principe opnieuw het bord rond. Hieronder zie je een voorbeeld van wat er gebeurd als een jouw steen geslagen is en je vervolgens een 2 gooit.
Dubbel Gooien
Gooi je 2 keer hetzelfde getal met de dobbelstenen? Dan telt deze worp dubbel. Gooi je bijvoorbeeld 2 keer een 3? Dan mag je je stenen 4 keer 3 plekken verschuiven. Dit mag verdeeld worden over 1, 2, 3 of 4 stenen, indien mogelijk natuurlijk.
Stenen van het Bord Spelen
Heb je al jouw stenen in je eigen thuisveld staan? Dan is het mogelijk om ze helemaal van het bord te spelen. Hiervoor moet je natuurlijk nog wel juist dobbelen. Het is belangrijk dat je precies het aantal ogen moet dobbelen waarmee de steen verplaatst moet worden. Het gaat hierbij dus altijd om het aantal ogen van 1 dobbelsteen.
Je stenen van het bord spelen wordt ook wel Bear Off genoemd.
Heb je bijvoorbeeld een steen op rij 24 staan? Als je dan een 1 dobbelt, mag je de steen van het bord verwijderen. Voor de rij ernaast heb je een 2 nodig, daarnaast een 3 etc.
Gooi je een waarde waarmee je niet precies een steen van het bord kunt wegspelen? Dan moet je een normale set doen. Er geldt een uitzondering: als je geen punten meer op die positie of een hogere positie hebt staan, mag je een steen verwijderen van de hoogste positie die je nog open hebt.
Voorbeeld: je gooit een 5. Alle stenen waarvoor je 6 of 5 moest gooien, zijn al van het bord af. Je verplaatst nu een steen die nog 4 vakjes moest naar het eindvak.
Einde van het Spel
Heb jij alle stenen van het bord af weten te spelen? Dan win je het spel.
Alternatieve Spelregels Backgammon
Naast de officiële Backgammon regels zijn er nog een aantal aanpassingen die je kunt doen om wat variatie in het spel aan te brengen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Puntentelling
- Verdubbelingsdobbelsteen
- TrikTrak
Spelen met Puntentelling
Soms wordt er ook met een puntentelling gespeeld, bijvoorbeeld wanneer er om geld gespeeld wordt. Dan wordt meestal de volgende puntentelling gehanteerd:
- Winnaar krijgt 3 punten als de tegenstander nog 1 of meerdere stenen op de balk heeft, of het thuisvak niet heeft verlaten
- Winnaar krijgt 2 punten als alle stenen van de tegenstander nog op het bord liggen
- Winnaar krijgt 1 punt wanneer de tegenstander ook al stenen van het bord heeft gespeeld
Spelen met een Verdubbelingsdobbelsteen
Soms wordt er ook gespeeld met een verdubbelingsdobbelsteen. Dit is een speciale dobbelsteen met de volgende getallen erop:
- 2
- 4
- 8
- 16
- 32
- 64
Eigenlijk wordt deze steen alleen gebruikt als je wil gokken. Van tevoren spreek je een bepaalde inzet af. Tijdens het spel kan een speler de inzet verhogen. Je overhandigt de dobbelsteen dan (met de 2 naar boven) aan de andere speler. Die speler kan dit weigeren (dan wint de eerste speler meteen met 1 keer de inzet), of accepteren.
De speler die de steen in zijn/haar bezit heeft, kan later in het spel nog een keer voor een verdubbeling gaan. Je draait nu de 4 naar boven en speelt dus om 4 keer de oorspronkelijke inzet. Zo kun je theoretisch om-en-om doorgaan tot 64 keer de inzet.
TrikTrak
In Nederland speelt men regelmatig een andere versie van Backgammon. Veel van de spelregels lijken op elkaar, maar de spellen zijn zeker niet exact hetzelfde. Meer weten over de precieze verschillen en regels? Lees dan onze blog over TrikTrak.
Veelgestelde Vragen en Onduidelijkheden
Om zeker te weten dat je alles weet wat er over Backgammon te weten valt, zetten we hieronder nog een aantal veelgestelde vragen met antwoord op een rij.
Hoe begin je met Backgammon?
Eerst wordt het spelbord klaargezet en worden alle stenen in hun startopstelling geplaatst. Vervolgens dobbelen beide spelers met 1 dobbelsteen. Je mag beginnen als je het hoogst gooit. Deze worpen tellen meteen voor de eerste set van het spel.
Is Backgammon moeilijk?
De spelregels zijn in de basis niet heel lastig. Dat wil echter niet zeggen dat het spel niet moeilijk is. Er worden niet voor niets kampioenschappen in dit strategische spel gespeeld!
Hoeveel stukken heeft Backgammon?
Er zitten in totaal 30 stenen in het spel: 15 van elke kleur. Meestal speel je met zwart en wit, maar andere kleuren komen ook voor.
Waar komt het spel Backgammon vandaan?
De oorsprong van het spel ligt in Mesopotamië. Naar beste inschatting is het spel zo’n 5000 jaar oud. Een echte klassieker dus!
Wat is de beste Backgammon strategie?
Wie wil winnen, heeft een goede Backgammon tactiek nodig. Ieder potje is echter anders, dus er is niet 1 manier om te winnen. We kunnen je wel wat tips geven:
- Probeer zoveel mogelijk 2 of meer stenen op 1 rij te plaatsen, zodat ze niet geslagen kunnen worden
- Probeer vrije ruimte tussen je stenen te laten
- Probeer te anticiperen wat je tegenstander doet
- Focus in het begin zoveel mogelijk op de stenen die nog het verst verplaatst moeten worden
- Blijf oefenen!
Meer zoals de Backgammon Regels
Wist je dat we - naast de Backgammon regels - ook talloze spelregels van andere populaire spellen op een rijtje hebben gezet? Fans van Backgammon kunnen zich bijvoorbeeld ook eens verdiepen in:
- Shut the Box, een simpel dobbelspel dat perfect is voor tussendoor
- Halma, dat ook wel bekend staat als Chinees Dammen
- Hartenjagen, een spannend kaartspel voor (meestal) 4 personen
Of kijk gewoon eens rustig tussen alle spelletjes op onze site!
