Backgammon Regels: deze Klassieker Uitgelegd
4 juni 2023Kolonisten van Catan Spelregels
8 juni 2023TrikTrak (of Tric Trac) is een enorm populair bordspel in Nederland. Maar hoe werkt het precies? Ontdek het in deze blog.
Over het Tric Trac Spel
Tric Trac is eigenlijk de Nederlandse variant van Backgammon. Veel mensen denken dat deze 2 spelen hetzelfde zijn, maar er bestaan wel degelijk een aantal belangrijke verschillen tussen de twee.
Benieuwd hoe dit spelletje voor 2 personen precies werkt? We leggen het hieronder uit.
Tric Trac Regels
Tijdens een potje Triktrakken kom je waarschijnlijk veel regels tegen die je bekend voorkomen als je ooit Backgammon hebt gespeeld. Maar let wel op, want hoewel de basis redelijk hetzelfde is, zitten er wel wat verschillen tussen de TrikTrak spelregels en de Backgammon regels.
Voorbereiding en Opstelling
Het eerste verschil is meteen al groot: tijdens TricTrac is er namelijk geen specifieke beginopstelling. Het spel begint dan ook zonder de stenen op het bord. Je kunt ze voor je leggen of op de balk in het midden van het bord.
Beide spelers gooien met 1 dobbelsteen om te bepalen wie er mag beginnen (degene die het hoogst gooit).
Speelbeurten
Wanneer je aan de beurt bent, gooi je met beide dobbelstenen. De uitkomst bepaalt hoe je je stenen mag verzetten. Gooi je bijvoorbeeld een 2? Dan mag je een steen op het 2e punt vanaf het beginvak plaatsen. Jouw beginvak is altijd rechtsboven. Zie onderstaande afbeelding.
Het doel is om de stenen van rechtsboven helemaal het bord om te krijgen en vervolgens rechtsonder weer van het bord af te spelen. Hierbij moet je wel de juiste speelvolgorde aanhouden. Je gaat van rechtsboven naar linksboven, dan naar linksonder en vervolgens rechtsonder.
Alternatieve regel: soms mag je het bord pas op wanneer je dubbel gooit.
Speciale Worpen
Anders dan bij Backgammon zijn er een aantal worpen die een speciale betekenis hebben. Dit zijn alle dubbele worpen en een worp waarbij je 1 en 2 gooit (dit heet de TricTrac). Bij deze worpen speel je 2 keer het getal dat je gegooid hebt, en 2 keer het getal dat nu aan de onderkant van de dobbelsteen staat.
Hierbij gelden de volgende regels:
- 1 en 2 (TricTrac): je speelt nu 2 keer de 1, 2 keer de 2, 2 keer de 5 en 2 keer de 6 (in deze specifieke volgorde)
- Dubbel 1: speel 2 keer de 1 en 2 keer de 6
- Dubbel 2: speel 2 keer de 2 en 2 keer de 5
- Dubbel 3: speel 2 keer de 3 en 2 keer de 4
- Dubbel 4: speel 2 keer de 4 en 2 keer de 3
- Dubbel 5: speel 2 keer de 5 en 2 keer de 2
- Dubbel 6: speel 2 keer de 6 en 2 keer de 1
Heb je dubbel of Tric Trac gegooid? Dan mag je nog een keer gooien, tenzij je je vorige beurt niet af kon maken (omdat er geen mogelijke zetten meer waren).
Je Stenen Verplaatsen
Tijdens Tric Trac verplaats je je stenen op dezelfde manier als bij Backgammon. Het gaat hier om de volgende spelregels:
- Je verplaatst je stenen met het getal dat gelijk staan aan de ogen van de worp.
- Je mag alleen op rijen eindigen waar minder dan 2 stenen van een tegenstander staan.
- Kun je een beurt afmaken? Dan is dit verplicht.
- Als je op een rij eindigt met 1 speelstuk van een tegenstander, wordt de tegenstander geslagen.
- De geslagen steen gaat van het bord af en moet opnieuw beginnen.
- Als je een beurt niet kan afmaken (omdat je tegenstander je blokkeert), is de tegenstander aan de beurt (ook bij dubbele worpen).
Er gelden echter ook een aantal uitzonderingen op de regels die je misschien gewend bent:
- Tijdens TrikTrak mogen er nooit meer dan 5 stenen op 1 rij staan.
- Je moet de laagste zet altijd als eerste spelen.
- Het is toegestaan om je stenen aan te raken en los te laten zonder dat je zet definitief is. Je geeft het aan wanneer je je beurt eindigt.
De Verschillende Vakken
Nog een belangrijk verschil is dat je niet altijd zomaar je stenen in een andere kwadrant mag plaatsen. Het speelveld is eigenlijk opgedeeld in 4 vakken. Zie de afbeelding hieronder (vanuit het perspectief van de witte speler).
Voordat je vak 2 mag betreden, moet je eerst al je stenen in vak 1 hebben (dus alles moet op het bord staan). Vanaf nu mag je doorspelen in vak 1, 2 en 3.
Wil je echter vak 4 in? Dan moet je al je stenen al in het spel hebben en uit vak 1 hebben gespeeld (dus in vak 2 en 3).
Als je geslagen wordt, moet je eerst weer aan bovenstaande regels voldoen voordat je in die vakken verder mag spelen.
Stenen uit het Spel Spelen
Wil je je stenen van het bord af krijgen? Dan moet je eerst al je stenen in vak 4 hebben. Vanaf nu mag je met je worpen de stenen uit het spel halen. Je worp moet exact overeenkomen met de positie van je steen. Als je dus nog 3 rijen moet om van het bord af te komen, moet je hier een 3 voor dobbelen etc.
Je moet hier nog steeds eerst de laagste set doen. Dat is soms lastig!
Word je geslagen terwijl je je stenen al van het bord aan het halen bent? Dan moet je de geslagen steen eerst weer in vak 2 of verder krijgen voordat je meer stenen van het bord mag spelen.
Einde van het Spel en de Nabeurt
Natuurlijk eindigt het spel zodra een speler al zijn stenen van het bord heeft gekregen. Maar let op, want er is mogelijk nog een nabeurt. Als de startspeler als eerste al zijn stenen kwijt is, heeft de andere speler recht op deze nabeurt. De startspeler heeft er nooit recht op.
Zodra de beginspeler al zijn stenen van het bord heeft, mag de andere speler nog 1 keer gooien en proberen ook alle stenen van het bord te krijgen. Lukt dit? Dan wint deze speler het spel.
Veelgestelde Vragen en Antwoorden
Hieronder behandelen we nog een aantal veelgestelde vragen over Trik Trak.
Is TricTrac hetzelfde als Backgammon?
Nee, ondanks veel overeenkomsten, zijn de spellen niet hetzelfde. Er zitten een aantal grote verschillen tussen de spellen. Zo heb je geen standaard startopstelling bij TricTrac, hebben bepaalde worpen een speciale betekenis en speelt geluk een grotere factor.
Hoe oud is TrikTrak?
Hoewel Backgammon duizenden jaren oud is, is de variant TricTrac een stuk nieuwer. Naar schatting is deze versie van het spel ontstaan in de jaren ‘70.
Wie mag het spel beginnen?
Degene die het hoogst gooit, mag het spel openen.
Liever iets anders dan Triktrakken?
Naast TricTrac zijn er natuurlijk nog genoeg andere leuke bordspellen voor 2 personen. Wat dacht je bijvoorbeeld van:
- Dammen, nog zo’n klassieker waar veel strategie bij komt kijken
- Halma, het spel dat ook bekend staat als Chinees Dammen
- Kalaha, 1 van de oudste spellen ter wereld
- Saboteur het Duel, als je een wat moderner spelletje zoekt
Op onze site vind je de leukste spelletjes en spelregels van alle klassiekers (ken je Shut the Box bijvoorbeeld al?). Kijk vooral rustig rond!